Πάουλ Τσέλαν: «Φωνές»

Πρωτότυπο ποίημα:

"Stimmen"

από τη συλλογή του Paul Celan

"Sprachgitter"

(Γλωσσικό πλέγμα)

1959

ΦΩΝΕΣ

Φωνές σκαλισμένες στο πράσινο

της υδάτινης επιφάνειας.

Καθώς το ψαροπούλι καταδύεται

συρίζει στη βουτιά το δευτερόλεπτο

κ' ό,τι στεκόταν στο πλευρό σου άλλοτε

σε καθεμιά απ' τις όχθες, θερισμένο

μπαίνει πια σε μία εικόνα ά λ λ η.

Φωνές από τον δρόμο με τις κνίδες:

περπάτα με τα χέρια προς εμάς.

Εκείνος που είναι μόνος με τη λάμπα,

μέσα απ' το χέρι του έχει μόνο να διαβάσει.

Φωνές σπαρμένες από νύχτα, σχοινιά έτοιμα

να κρεμαστεί η καμπάνα.

Καμπυλώσου κόσμε: κ' όταν πλέον,

κολυμπώντας, το κοχύλι του θανάτου

μας ζυγώσει, θα σημάνει εκείνη εδώ.

Φωνές που εμπρός τους η καρδιά σου υποχωρεί

πίσω στης μάνας την καρδιά και καταφεύγει.

Φωνές από το δέντρο της κρεμάλας

που πρώιμο ξύλο κ' όψιμο ανταλλάσσουν

δακτύλιους στο διηνεκές του χρόνου.

Φωνές λαρυγγικές μες στα χαλίκια

όπου και τ' άπειρο ακόμη

(καρδια-) πυκνόρρευστο ρυάκι φτυαρίζει.

Εδώ τις βάρκες τράβηξε, παιδί,

που εγώ ο ίδιος έχω επανδρώσει:

Όταν στη μέση του καραβιού η τρικυμία

αναλαμβάνει, αγγίζονται οι σκαρμοί και γίνονται ένα.

Φωνή του Ιακώβ:

Τα δάκρυα.

Τα δάκρυα στο μάτι του αδελφού.

Το ένα έμεινε κρεμάμενο, μεγάλωσε.

Εντός του κατοικούμε.

Ανάσανε μεμιάς

ώστε να πέσει.

Φωνές από την κιβωτό:

Έχουν

μόνο τα στόματα

σωθεί. Εσείς

που βυθίζεστε, ακούστε

κ' εμάς.

Καμία

Φωνή - ένας

α π ό η χ ο ς, στις ώρες ξένος, κ' εδώ

ως δώρο στις σκέψεις σου,

ξαγρυπνισμένο: ένα καρπόφυλλο

στο μέγεθος ενός ματιού, βαθιά

χαραγμένο. Δακρυλογεί

ρετσίνι· δεν λέει

να γιατρευτεί.

________________________________________________

Μετάφραση στα ελληνικά:

άρης φίλιππας

~

Tags: Paul Celan Πάουλ Τσέλαν Φωνές Stimmen Sprachgitter Γλωσσικό Πλέγμα Γερμανική Ποίηση Ποιήματα Μετάφραση Ελληνικά Μεταγλώσσα Αντόρνο Άουσβιτς Ντεριντά Αισθητική Aesthetics

Μια Τυπική Μέρα Στην Κόλαση (ποιητική σύνθεση)

«Βάκχος και Αριάδνη»
Ελαιογραφία σε καμβά, του Γιόχαν Γκέοργκ Πλάτσερ.

Ο Νίτσε παίζει με τον Διόνυσο μπαρμπούτι,

δίπλα ο Απόστολος Θωμάς στυφό πίνει ούζο

με τον αστροπλεγμένο αγέρωχο Καρούζο,

ενώ «ρεβολουσιόν» σκληρίζει ο Κρισναμούρτι.

Με τα δαιμόνια του ο Μαρκήσιος ξενυχτά

του γνέφει απ’ τα ανατολικά ο Εμπειρίκος.

Σε κοσμική τραμπάλα ο Εμπεδοκλής το νεῖκος

κλώθει πριν πάλι λιώσει στην καυτή βουτιά.

Σ’ ένα φλεγόμενο τσουκάλι βράζει αιώνια

ο Καζαντζάκης, γλείφει του Ζορμπά τους ρόζους.

Πάνω στο τοίχωμα χαράζει «Deus otiosus»

(το ίδιο αλύχτισμα τον κατατρώει από χρόνια)

Η Γώγου πιάνει την Αχμάτοβα απ’ το χέρι

και για της Κάλο τη γλαυκή γωνιά τραβούν.

Γελούν οδυνηρά πριν σ’ όργιο δοθούν-

Μέλπει σαν άγγελος ηλεκτρικός η Φλέρυ.

Το βράδυ όταν ξαπλώσει το φλόγινο δείλι

χύνονται οι Σάτυροι και τραγουδούν με νάζι.

Λικνιέται σπινθηροβολώντας η Εσκενάζυ

κι ο Διογένης φιλά την Έμμα στα χείλη.

Τότε στο δάσος για να κλάψουν ξεμακραίνουν

η Πλαθ κρατώντας αγκαλιά τον Λαπαθιώτη.

Εκεί όμως δάκρυα βρίσκουν όπου για τη νιότη

δάκρυσεν ο Καβάφης- Και Ξαναπεθαίνουν.

Συχνά εμφανίζεται ο Κροπότκιν μουδιασμένος

με ένα αγκάθινο στην κεφαλή του στέμμα.

«Ζήνων» σιγοψελλίζει, «αφού με δίκαιο αίμα

έχω βαφτεί, γιατί δεν νιώθω ευτυχισμένος;»

Είναι και μια παρέα που δεν μιλάει με λόγια

μα μες στης Άβυσσος βαθιά τον κόλπο χύνει

ο Μπέλα Ταρρ, ο Θίο με τον Αντρέι. Πίνει

και ξεψυχά ο Πόλοκ, ο Μαγκρίτ, ο Γκόγια.

Κατά την χαραυγή βαφτίζεται η Σελήνη

σε μιαν αστρομπανιέρα με υγρό μαβί.

Ο μάγος Έρως γεννά με το Χάος τριβή

κι η Ζωή λούζεται στου Θάνατου την κρήνη.

Όλα κυλούν γλυκά στης Κόλασης τα νέφη

καθώς σ’ αειθαλλένιο πέφτουμε παιχνίδι.

Όμως το αυτό μυστήριο σέρνεται σαν φίδι:

Ποιος βασιλεύει αυτόν τον κόσμο από σιντέφι;

Κανείς, θα πουν πολλοί. Μα ορκίζομαι πως το είδα:

ο Ζοφερός μας Άναξ σ’ αγλαό καράβι

της Γέεννας τ’ άγιο πυρ ως τα ψηλά ν’ ανάβει

να φέρνει μεθυσμένη στίλβη, καταιγίδα,

Και με στεντόρεια λαλιά ν’ αναφωνεί:

Je me crois en Enfer, donc en Enfer je suis.-

~

Άρης Φ.

(ανέκδοτο)

Κάτουλλος: «Carmen 16»

Ο Γάιος Βαλέριος Κάτουλλος, ήταν Ρωμαίος λυρικός ποιητής
 που έζησε τον 1ο αιώνα π.Κ.Χ.
Το ποιητικό σώμα του Κάτουλλου αποτελείται από 116 ποιήματα (Carmina)
κυρίως ερωτικού περιεχομένου.

Στο παρακάτω ποίημα, το Carmen 16 ("Ποίημα 16"),
ο Κάτουλλος επιτίθεται στον Μάρκο Αυρήλιο, Ρωμαίο γερουσιαστή,
και στον Μάρκο Φούριο, ποιητή, γιατί σύμφωνα με τον πρώτο,
οι Αυρήλιος και Φούριος, χαρακτηρίζοντας την ποίησή του
ευαίσθητη και γλυκερή («γεμάτη σκηνές με φιλιά»),
αμφισβητούν έντονα τον ανδρισμό του.

Τους απαντάει λοιπόν με το παρακάτω, το οποίο θεωρείται
το πιο απαγορευμένο ποίημα που έχει γραφτεί,
τόσο ...χυδαίο και υβριστικό, που μεταφράστηκε πρώτη φορά ολόκληρο
στ' αγγλικά, μόλις στα τέλη του 20ού αιώνα!
Πάντως, κι ο ίδιος, δεν αποκλείει τις κατηγορίες,
για να μην πω ότι, άθελά του (;) τις επικυρώνει,
όπως φαίνεται απ' τον πρώτο κιόλας στίχο.

[Όσες μεταφράσεις έχω υπόψη μου στα ελληνικά,
είτε είναι σεμνότυφες (και άρα χαντακώνουν
τον καταγγελτικό χαρακτήρα του ποιήματος),
είτε στερούνται πλήρως ρυθμού, διαλύοντας
τη μουσικότητα του πρωτότυπου.]

Gaius Valerius Catullus

«CARMEN 16»

Θα σας γαμήσω εγώ τον κώλο και το στόμα,

παλιοαδερφή Αυρήλιε και Φούριε πούστη,

που θαρρείτε πως, αφού τα ποιήματά μου

ευαίσθητα είναι, είμαι κι εγώ θυληπρεπής.

Πράγματι, πρέπει ο αληθινός ποιητής να είναι

αδρός ο ίδιος, μα όχι και τα ποιήματά του·

που είναι όντως θελκτικά και πνευματώδη

όταν ευαισθησία έχουν και γοητεία,

κι ωστόσο μπορούν ένα μούδιασμα να φέρουν,

δεν λέω στ' αγόρια, μα σε κάτι τριχωτούς

γέρους που δεν μπορεί πια να τους σηκωθεί.

Σεις, που διαβάσατε τ' αμέτρητα φιλιά μου

θεωρείτε πως είμαι θυληπρεπής;

Θα σας γαμήσω εγώ τον κώλο και το στόμα.

Μετάφραση στα ελληνικά: 

Άρης Φίλιππας

~

Tags: Catullus Gaius Valerius Roman Poet Κάτουλλος Κάτουλος Γάιος Βαλέριος Ρωμαίος Ποιητής Ποίηση Λατίνος Latin Κάρμεν 16 Carmen Poetry Απαγορευμένη Ποίηση Banned Poem Μετάφραση Μεταγραφή Άρης Φίλιππας Marcus Aurelius Furius Μάρκος Αυρήλιος Φούριος Βλάσφημος

Έντγκαρ Άλλαν Πόου: «Μόνος»

Πρωτότυπο ποίημα:

"Alone".

Γράφτηκε το 1829 και πρωτοδημοσιεύτηκε το 1875.

Ο Edgar Allan Poe.

«ΜΟΝΟΣ»

Από την ηλικία την παιδική

δεν ήμουν όπως οι άλλοι· όπως αυτοί

είδαν, εγώ δεν είδα· από κοινή

τα πάθη μου δεν άντλησα πηγή

ούτε απ' την ίδια ετράβηξα τη θλίψη.

Δε μπόραγε η καρδιά μου να ξυπνήσει

εκεί που υπήρχε της χαράς ο τόνος —

Σ' ό,τι ποτέ μου αγάπησα ήμουν μόνος.

Τότε -ήμουν παιδί- σε μιας πολύ θυ-

ελλώδους ζωής την χαραυγή γεννήθη

απ' του καλού και του κακού τα ερέβη

το μυστήριο που ακόμη με δεσμεύει —

Απ' την κρήνη ή από τον άγριο ποταμό
απ' του βουνού τον πορφυρό γκρεμό
απ' τον ήλιο που μου τύλιξε το σώμα
με το χρυσό τού φθινοπώρου χρώμα

από την αστραπή στον ουρανό

καθώς γύρα μου επέταξε· από

τον κεραυνό και τη νεροποντή

κι από ένα σύννεφο που πήρε τη μορφή

(ενώ τα Ουράνια ήταν γαλανά)
δαιμόνου ενός στα μάτια μου μπροστά.

Μετάφραση στα ελληνικά: 

Άρης Φίλιππας

~

Tags: Edgar Allan Poe Έντγκαρ Άλλαν Άλαν Πόε Πόου Μόνος Μονος Ποίηση Ποίημα Ποιήματα Poems Poetry Alone Poetry Sadness Μετάφραση Μεταγραφή Ελληνικά Άρης Φίλιππας Posthumously Published Μεταθάνατον Poem Sadness Melancholy Μελαγχολία Θλίψη Λύπη Θάνατος 1829 1830 1875

Πιέρ Πάολο Παζολίνι: «Σεξ, της δυστυχίας παρηγοριά»

Πρωτότυπο ποίημα:

"Sesso, consolazione della miseria"

από τη συλλογή του Πιέρ Πάολο Παζολίνι
 "La religione del mio tempo" 

(Η θρησκεία του καιρού μου)

1961

Ο Π. Π. Παζολίνι στα γυρίσματα του Teorema, 1968

«ΣΕΞ, ΤΗΣ ΔΥΣΤΥΧΙΑΣ ΠΑΡΗΓΟΡΙΑ»

Σεξ, της δυστυχίας παρηγοριά!

Η πουτάνα είναι μια ρήγισσα, ο θρόνος της

είναι ένα ρημάδι. Ένα κομμάτι η γη της

σκατένιου γρασιδιού. Το σκήπτρο πούχει,

μια τσάντα κατακόκκινη: γαβγίζει

μέσα στη νύχτα, βρωμισμένη και άγρια

σαν αρχαία μάνα: προστατεύει

την ιδιοκτησία και τη ζωή της.

Οι νταβατζήδες τρίγυρα σε αγέλες,

πρησμένοι και δαρμένοι, με μουστάκια,

Βρινδήσιοι ή Σλάβοι, είναι ηγέτες,

βασιλείς: στα σκοτεινά σκαρώνουν

εκατό λιρών δουλειές, βουβά το μάτι

κλείνοντας, κάνουν συνθηματικά:

ο αποκλεισμένος σιωπά κόσμος γύρω,

κι αποκλεισμένοι οι ίδιοι απ' αυτόν είναι,

αθόρυβα ψοφίμια αρπαχτικών.

Στου κόσμου τα σκουπίδια όμως γεννιέται

ένας νιος κόσμος: νέοι γεννιούνται νόμοι

όπου νόμος δεν υπάρχει πια, μια νέα

τιμή γεννιέται, όπου τιμή ειν' η ατιμία...

Γεννιούνται εξουσίες και πατρίκιοι

άγριοι σε σωρούς από χαμόσπιτα,

σε μέρη απέραντα εκεί όπου θαρρείς

ότι τελειώνει η πόλη, κι όπου, όμως,

ξαναρχινά, εχθρική, ξαναρχινά

για χιλιοστή φορά, με λαβυρίνθους,

γέφυρες κι εργοτάξια κι εκσκαφές

πίσω απ' των ουρανοξυστών τις τρικυμίες

που ολόκληρους ορίζοντες σκεπάζουν.

Μέσα στου έρωτα την ευκολία, 

νιώθει άνθρωπος ο ανθρωπάκος: χτίζει

την πίστη στη ζωή, μέχρι που να

περιφρονάει όσους ζουν αλλιώτικα.

Τα παιδιά στην περιπέτεια ωθούνται

σίγουρα πως είναι σ' έναν κόσμο

που τρέμει αυτά και τη σεξουαλικότητά τους.

Ο οίκτος τους βρίσκεται στην αλυπησιά τους,

η δύναμη στην ελαφρότητά τους,

κι η ελπίδα τους στην απουσία ελπίδας.

Μετάφραση στα ελληνικά:

Άρης Φίλιππας

~

Tags: Pier Paolo Pasolini Πιέρ Πάολο Παζολίνι Regia Director Σκηνοθέτης Ποίηση Ποιητής Ιταλός Italian Poet Poetry Poem Sesso Consolazione Della Miseria Παρηγοριά Της Δυστυχίας Μιζέριας Μετάφραση Μεταγραφή Άρης Φίλιππας Teorema La Religione Del Mio Tempo Η Θρησκεία Του Καιρού Μου 1961