Εκεί που τελειώνει η μαγεία των λέξεων κι οι Ποίησες τού κόσμου εξαντλούν τη μυστηριακή τους κίνηση, εκεί στο αιχμηρό τέρμα τής καλλιτεχνικής δημιουργίας, φυτρώνουν, επιτομή θαρρείς της κακαισθησίας, για ν' απλώσουν, χωρίς περίσκεψιν, χωρίς αιδώ, τα άσχημα μουγκρητά τους, οι ποιητικοί διαγωνισμοί.
Πέρα απ' την εξόφθαλμη αντίφαση της ίδιας της φράσης «ποιητικός διαγωνισμός», καθόλου δύσκολο δεν είναι να αντιληφθεί κανείς -ακόμη και διαισθητικά- το ψέμα τής όλης υπόθεσης. «Μα, ποιο ψέμα, αφού όντως διαγωνισμοί είναι!» - ναι, διαγωνισμοί είναι σίγουρα, απλώς, έχουν τόση σχέση με την Ποίηση, όση έχουν τα τηλεοπτικά talent show με τη Μουσική.
Άρα με τι έχουμε να κάνουμε; Μα τι άλλο παρά με ένα αγνό, χυδαίο, πασοκικής αισθητικής μ ά ρ κ ε τ ι ν γ κ στα καλύτερα (χειρότερά) του.
Κάποιο σωματείο που συνήθως δεν το ξέρει ούτε η μάνα του, θα βγάλει ένα «κάλεσμα στους νέους με ανησυχίες», ώστε να επιτευχθεί η εκατέρωθεν προβολή· οι μεν να κοντραριστούν για ένα ηλίθιο βραβείο τού κώλου (χρηματικό ή μη), οι δε για να ν' αποκτήσουν πέντε παραπάνω like στη σελίδα τους ή, στην καλύτερη, μελλοντικούς «επενδυτές».
Η πιο συνηθισμένη περίπτωση είναι, περίπου, αυτό: «Το πολιτιστικό σωματείο Καρύταινας που εξέλεξε νέο Δήμαρχο με τον συνδυασμό "Για μια Ελλάδα πράσινη", προκηρύσσει έναν ποιητικό διαγωνισμό και καλεί νέους μέχρι 25 ετών να τιμήσουν τον τόπο τους εξυμνώντας τις ομορφιές του.» (γιατί και στα πολιτιστικά είμαστε μέσα!)
Το θέμα του, εκλεκτή έμπνευση συνταξιοδοτημένης ανοργασμικής φιλολόγου, θα είναι συνήθως κάποια λέξη ή φράση, σα σύνθημα, γύρω απ' το οποίο θα κληθούν οι ποιηταί να ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους, θυμίζοντας κάτι ραδιο-φονικά «αφιερώματα στο ελαφρολαϊκό» ή «στο ροκ».
Ορίστε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα θεμάτων για γράψιμο, κατάφορτο ποιητική μοναδικότητα: «Ελιά», «Νερό», «Φρούτα», «Βιοτεχνίες τής επαρχίας» ή κάποιο αμίμητο «Η ιστορία των αγριόχοιρων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα».
Την πιο πολλή πλάκα, όμως, την έχουν οι κανόνες.
«Το ποίημα θα είναι αυστηρά μέχρι 32 στίχους, δεν θα ξεπερνά τη μία σελίδα Α4, θα τυπωθεί με γραμματοσειρά Arial, 12 στιγμών, με πλήρη διάταξη, σε 4 αντίτυπα, τα αντίτυπα θα εσωκλειστούν σε ταχυδρομικό φάκελο, όπου απ' έξω και πάνω αριστερά θα αναγράφονται το μονολεκτικό ψευδώνυμο, η δ/νση και το τηλέφωνο. Σε ξεχωριστό φάκελο θα υπάρχουν τα πραγματικά στοιχεία τού αποστέλλοντος, και αυτός ο φάκελος θα είναι κλεισμένος με βουλοκέρι σιλικόνης χρώματος φαιοκόκκινου τής στυτικής δυσλειτουργίας.»
Να σου βγει δηλαδή ο κώλος να βρεις μια ρίμα με το «αγριογούρουνο» και να σου απορρίψουν τη συμμετοχή γιατί όταν τόγραφες δεν ήσουν ντυμένος Σπάιντερμαν όπως πιθανότατα ζητούσαν οι κανόνες.
Αλλά, τέλος πάντων, πες ότι τα παραβλέπουμε όλα αυτά, τον υλικό χαρακτήρα τής φάσης, με την ανούσια αυτοπροβολή, την κακαισθησία γενικώς, την α-νοησία.
Θα αναρωτηθεί κανείς: υπάρχει κ ά τ ι που ν' αξίζει εκεί μέσα; Μια ψίχα ουσιώδους δημιουργίας ρε παιδί μου, ή είναι μόνο δημόσιες σχέσεις και τίποτε άλλο;
Στο κάτω κάτω, έχω, κι εγώ, μικρότερος, συμμετάσχει σε παρόμοια πανηγύρια, άρα θα μπορούσα να κατηγορηθώ για αυτοϋπονόμευση.
Τις γενικεύσεις δεν τις συμπαθώ, είναι γνωστό αυτό. Στην μέχρι τώρα εμπειρία μου, όμως, δεν έχω δει κάτι που να έχει μέσα του μια ιδιαιτερότητα, κάποιο χαρακτηριστικό με το οποίο να υπερβαίνει την (παρα)ποίηση τού facebook.
Και το λέω έχοντας βγάλει το συμπέρασμα εκ των υστέρων, παναπεί δεν είχα από πριν κάποια προκατάληψη.
Στο ερώτημα, λοιπόν, αν υπάρχει κάποια τουλάχιστον αξία μέσα σε όλο αυτό, θα απαντήσω επισυνάπτοντας δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις που μαρτυρούν, στο μεγαλύτερο μέρος τους, τι εστί ποιητικοί διαγωνισμοί. Έτσι όπως το έχω βιώσει εγώ.
• Φωτ. 1: Όταν δεν διακρίνονται τα χιλιάδες ανούσια στιχάκια ημερολογίου από «ρομαντικές ψυχές με έφεση στο γράψιμο», βγαίνουν μπροστά να σαρώσουνε τα πρώτα βραβεία, κάτι επιτηδευμένα «σκέφτομαι και γράφω» με πηγή έμπνευσης την αφόρητη κενότητα της διανοητίστικης αρλουμπολογίας.
• Φωτ. 2: Αντιπροσωπευτικό δείγμα μιας προκήρυξης διαγωνισμού. Είναι όλα εκεί. Το άγνωστο σωματείο, το βραβείο που εμπνεύστηκαν από την εκπομπή τής Ελένης Μενεγάκη, οι κανόνες εγκυρότητας.
Το μόνο που λείπει είναι η «κριτική επιτροπή από αναγνωρισμένους ποιητές», που συνήθως είναι πιο άγνωστοι ή και χειρότεροι απ' τους συμμετέχοντες.
Υ.Γ. Δεν βάζω θέμα ηθικής εδώ, όπως κάνει ο Χριστιανόπουλος πχ με το περίφημο μανιφέστο του Εναντίον βραβείων κλπ. Στην τελική άμα έχεις ανάγκη λεφτά, στείλε και αν διακριθείς, πάρτα και τρέχα. Τόχω κάνει κι εγώ άρα τα ίδια χάλια είμαι. Το εδώ μανιφέστο είναι, όπως αντιλαμβάνεστε, άλλης φύσεως· οργίζεται με την επιφάνεια, πυροβολεί την επιβεβλημένη αμερικανιά και κρώζει σαν κατάκοπος τελάλης στο Μαίναλο: όχι άλλος αισθητικός πασοκισμός!
Πέρα απ' την εξόφθαλμη αντίφαση της ίδιας της φράσης «ποιητικός διαγωνισμός», καθόλου δύσκολο δεν είναι να αντιληφθεί κανείς -ακόμη και διαισθητικά- το ψέμα τής όλης υπόθεσης. «Μα, ποιο ψέμα, αφού όντως διαγωνισμοί είναι!» - ναι, διαγωνισμοί είναι σίγουρα, απλώς, έχουν τόση σχέση με την Ποίηση, όση έχουν τα τηλεοπτικά talent show με τη Μουσική.
Άρα με τι έχουμε να κάνουμε; Μα τι άλλο παρά με ένα αγνό, χυδαίο, πασοκικής αισθητικής μ ά ρ κ ε τ ι ν γ κ στα καλύτερα (χειρότερά) του.
Κάποιο σωματείο που συνήθως δεν το ξέρει ούτε η μάνα του, θα βγάλει ένα «κάλεσμα στους νέους με ανησυχίες», ώστε να επιτευχθεί η εκατέρωθεν προβολή· οι μεν να κοντραριστούν για ένα ηλίθιο βραβείο τού κώλου (χρηματικό ή μη), οι δε για να ν' αποκτήσουν πέντε παραπάνω like στη σελίδα τους ή, στην καλύτερη, μελλοντικούς «επενδυτές».
Η πιο συνηθισμένη περίπτωση είναι, περίπου, αυτό: «Το πολιτιστικό σωματείο Καρύταινας που εξέλεξε νέο Δήμαρχο με τον συνδυασμό "Για μια Ελλάδα πράσινη", προκηρύσσει έναν ποιητικό διαγωνισμό και καλεί νέους μέχρι 25 ετών να τιμήσουν τον τόπο τους εξυμνώντας τις ομορφιές του.» (γιατί και στα πολιτιστικά είμαστε μέσα!)
Το θέμα του, εκλεκτή έμπνευση συνταξιοδοτημένης ανοργασμικής φιλολόγου, θα είναι συνήθως κάποια λέξη ή φράση, σα σύνθημα, γύρω απ' το οποίο θα κληθούν οι ποιηταί να ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους, θυμίζοντας κάτι ραδιο-φονικά «αφιερώματα στο ελαφρολαϊκό» ή «στο ροκ».
Ορίστε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα θεμάτων για γράψιμο, κατάφορτο ποιητική μοναδικότητα: «Ελιά», «Νερό», «Φρούτα», «Βιοτεχνίες τής επαρχίας» ή κάποιο αμίμητο «Η ιστορία των αγριόχοιρων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα».
Την πιο πολλή πλάκα, όμως, την έχουν οι κανόνες.
«Το ποίημα θα είναι αυστηρά μέχρι 32 στίχους, δεν θα ξεπερνά τη μία σελίδα Α4, θα τυπωθεί με γραμματοσειρά Arial, 12 στιγμών, με πλήρη διάταξη, σε 4 αντίτυπα, τα αντίτυπα θα εσωκλειστούν σε ταχυδρομικό φάκελο, όπου απ' έξω και πάνω αριστερά θα αναγράφονται το μονολεκτικό ψευδώνυμο, η δ/νση και το τηλέφωνο. Σε ξεχωριστό φάκελο θα υπάρχουν τα πραγματικά στοιχεία τού αποστέλλοντος, και αυτός ο φάκελος θα είναι κλεισμένος με βουλοκέρι σιλικόνης χρώματος φαιοκόκκινου τής στυτικής δυσλειτουργίας.»
Να σου βγει δηλαδή ο κώλος να βρεις μια ρίμα με το «αγριογούρουνο» και να σου απορρίψουν τη συμμετοχή γιατί όταν τόγραφες δεν ήσουν ντυμένος Σπάιντερμαν όπως πιθανότατα ζητούσαν οι κανόνες.
Αλλά, τέλος πάντων, πες ότι τα παραβλέπουμε όλα αυτά, τον υλικό χαρακτήρα τής φάσης, με την ανούσια αυτοπροβολή, την κακαισθησία γενικώς, την α-νοησία.
Θα αναρωτηθεί κανείς: υπάρχει κ ά τ ι που ν' αξίζει εκεί μέσα; Μια ψίχα ουσιώδους δημιουργίας ρε παιδί μου, ή είναι μόνο δημόσιες σχέσεις και τίποτε άλλο;
Στο κάτω κάτω, έχω, κι εγώ, μικρότερος, συμμετάσχει σε παρόμοια πανηγύρια, άρα θα μπορούσα να κατηγορηθώ για αυτοϋπονόμευση.
Τις γενικεύσεις δεν τις συμπαθώ, είναι γνωστό αυτό. Στην μέχρι τώρα εμπειρία μου, όμως, δεν έχω δει κάτι που να έχει μέσα του μια ιδιαιτερότητα, κάποιο χαρακτηριστικό με το οποίο να υπερβαίνει την (παρα)ποίηση τού facebook.
Και το λέω έχοντας βγάλει το συμπέρασμα εκ των υστέρων, παναπεί δεν είχα από πριν κάποια προκατάληψη.
Στο ερώτημα, λοιπόν, αν υπάρχει κάποια τουλάχιστον αξία μέσα σε όλο αυτό, θα απαντήσω επισυνάπτοντας δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις που μαρτυρούν, στο μεγαλύτερο μέρος τους, τι εστί ποιητικοί διαγωνισμοί. Έτσι όπως το έχω βιώσει εγώ.
 |
| Δεξί κλικ / Άνοιγμα σε νέα καρτέλα |
 |
• Φωτ. 1: Όταν δεν διακρίνονται τα χιλιάδες ανούσια στιχάκια ημερολογίου από «ρομαντικές ψυχές με έφεση στο γράψιμο», βγαίνουν μπροστά να σαρώσουνε τα πρώτα βραβεία, κάτι επιτηδευμένα «σκέφτομαι και γράφω» με πηγή έμπνευσης την αφόρητη κενότητα της διανοητίστικης αρλουμπολογίας.
• Φωτ. 2: Αντιπροσωπευτικό δείγμα μιας προκήρυξης διαγωνισμού. Είναι όλα εκεί. Το άγνωστο σωματείο, το βραβείο που εμπνεύστηκαν από την εκπομπή τής Ελένης Μενεγάκη, οι κανόνες εγκυρότητας.
Το μόνο που λείπει είναι η «κριτική επιτροπή από αναγνωρισμένους ποιητές», που συνήθως είναι πιο άγνωστοι ή και χειρότεροι απ' τους συμμετέχοντες.
Υ.Γ. Δεν βάζω θέμα ηθικής εδώ, όπως κάνει ο Χριστιανόπουλος πχ με το περίφημο μανιφέστο του Εναντίον βραβείων κλπ. Στην τελική άμα έχεις ανάγκη λεφτά, στείλε και αν διακριθείς, πάρτα και τρέχα. Τόχω κάνει κι εγώ άρα τα ίδια χάλια είμαι. Το εδώ μανιφέστο είναι, όπως αντιλαμβάνεστε, άλλης φύσεως· οργίζεται με την επιφάνεια, πυροβολεί την επιβεβλημένη αμερικανιά και κρώζει σαν κατάκοπος τελάλης στο Μαίναλο: όχι άλλος αισθητικός πασοκισμός!
